Cenab-ı Allah (c.c.) insanı düşünce ve beyan ile serfiraz kılmış olmakla birlikte, her ne kadar onun düşüncesine ve lisan, vücut dili, hal dili, davranışların dili gibi farklı beyan şekilleriyle kendisini ifadesine fıtraten bir sınır koymamışsa da, bir yanda fıtrî değişmez gerçeklerle, diğer yanda Din’in kaideleriyle her ikisi için de ölçüler vazetmiştir. Yani, hiçbir konuda başıboş bırakılmayan insan, ölçüsüz ve serazat bir düşünme ve yine ölçüsüz bir beyanla boşluğa salınmış değildir. Kur’ân-ı Kerim’de İlâhî Din’in ‘fıtrat’ olarak anılması ve nitelenmesinin de (Rûm Sûresi/30: 30) açıkça ortaya koyduğu üzere, kâinat ve onun tercümesi olan İslâm, “bütün parçaları tam olması gereken nisbetleriyle tam olması gereken yerde kusursuz bir mimarî eser” gibidir. Âdeta canlı bir organizma gibi, bir insan vücudu gibi, kâinatta ve İslâm’da her bir şey, diğer bütün şeylerle tam bir oran dâhilinde bir arada ve birbirine destek olucu, yardımcı, birbirini tamamlayıcı, açıklayıcı ve birinden diğerlerine yol verici tarzda içten münasebet halindedir. Bu da, ortaya tam bir denge çıkarmaktadır. Dolayısıyla, bu dengenin dışında kalması mutlak aleyhine olan insan, bu dengeyi gözetmek ve ona göre düşünüp, ona göre davranmak, ona göre konuşmak mevkiindedir.
